କପି ପେଷ୍ଟ୍ ରେ ଚାଲିଛି ସମ୍ବାଦ ଓ ସାମ୍ବାଦିକତା
ଜଣେ ପାଠ ଲେଖୁଛି , ତାକୁ ସବୁ ଆଡକୁ ପଠାଇ କପି ପେଷ୍ଟ୍ କରଉଛି , ଏହାହିଁ କଣ ସାମ୍ବାଦିକତା ???
Onm
ନିକଟରେ ରାଜ୍ୟ ରେ ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନ ରେ ପାଳନ ହୋଇ ଯାଇଛି ଜାତୀୟ ପ୍ରେସ୍ ଦିବସ । କିନ୍ତୁ ଏଥିରେ ଏପରି କେତୋଟି ତୃଟି ବିଚ୍ୟୁତି ପରିଲକ୍ଷିତ ହୋଇଛି ଯାହାର କୌଣସି ସମାଧାନର ବାଟ ଅଛି ନାଁ କିଛି ସ୍ଥିତି ପରିସ୍ଥିତି ସୁଧୁରିବା ଲକ୍ଷ କରାଯାଉଛି ଯାହା କେବଳ ନିଜ ଗାଲରେ ନିଜର ଚଟକଣି ମାରି ବସି ରହିବା ସାର୍ ହେଉଛି । ବିଶେଷକରି ସାମ୍ବାଦିକ ବୃତ୍ତିରେ ପବିତ୍ରତା ନଷ୍ଟ କରି ଏହାକୁ କଳୁଷିତ କରିବା ପାଇଁ କେତେକ ବିକୃତ ମାନସିକତା କୁ ଦାୟୀ କରାଯାଇ ପାରିବ ।
ତେବେ ଏସବୁ ବହୁଳ ପରିମାଣରେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳୁଛି ରାଜ୍ୟ ର ପ୍ରମୁଖ ଶିଳ୍ପାଞ୍ଚଳ ମାନଙ୍କ ରେ । ଦଶହରା, ଦିୱ୍ଵାଲୀ ଗିଫ୍ଟ୍ ପାଇବା ପାଇଁ ଏହି ବୃତ୍ତି କୁ ସମସ୍ତେ ଯେପରି ପ୍ରତିଯୋଗିତା କରି ଆପଣେଇ ନେଉଛନ୍ତି । ବିଶେଷକରି ସାମ୍ବାଦିକ ମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଦୁଇ ପ୍ରକାର ସାମ୍ବାଦିକ ରହିଥାନ୍ତି । ଗୋଟିଏ ହେଉଛି ଛାପା ମୁଦ୍ରିତ ଖବରକାଗଜ ବା ସମ୍ବାଦପତ୍ର ରେ ଲେଖିବା ପାଇଁ ଏବଂ ଆଉ ଗୋଟିଏ ବୈଦୁତିକ ଗଣ ମାଧ୍ୟମ ବା ସାଟେଲାଇଟ୍ ଦ୍ଵାରା ଚାଲୁଥିବା ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋନିକ ଚ୍ୟାନେଲ ପାଇଁ । ତେବେ ଏହା ମଧ୍ୟରେ ଆଉ ଏକ ଗଣ ମାଧ୍ୟମ ଯୋଡ଼ି ହୋଇ ଯାଇଛି, ତାହା ସୋସିଆଲ ମିଡିଆ ବା ସାମାଜିକ ଗଣମାଧ୍ୟମ । ତେବେ ଏପରି ସ୍ଥଳେ ଏହି ସୋସିଆଲ ମିଡିଆ କୁ ଆୟୁଦ୍ଧ କରି ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି ୱ୍ଵେବ୍ ଚ୍ୟାନେଲ ବା ୱ୍ଵେବ୍ ପୋର୍ଟାଲ୍ । ତେବେ ଏହା ଏପରି ଲୋକାଦୃତ ହୋଇଛି ଯେ ଛାପା ଗଣ ମାଧ୍ୟମ ଓ ବୈଦୁତିକ ଗଣମାଧ୍ୟମ ସମସ୍ତେ ଏବେ ସାମାଜିକ ଗଣମାଧ୍ୟମ ରେ ଯାଗା ଖୋଜୁଛନ୍ତି ନିଜର ଆଧିପତ୍ୟ ବିସ୍ତାର କରିବା ପାଇଁ ।
ତେବେ ସେ ଯେଉଁ ଗଣମାଧ୍ୟମ ହେଉନା କାହିଁକି ନିଜର ଲେଖନ ଶୈଳୀ ଓ ମାନସିକ ଚିନ୍ତାଧାରା କୁ ନେଇ ଆଜିର କେତେକ ପ୍ରକୃତ ସାମ୍ବାଦିକ ତାଙ୍କର କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ସମ୍ପାଦନ କରୁଥିବା ବେଳେ କେତେକ ଅଣ ସାମ୍ବାଦିକ ଏହି ବୃତ୍ତି କୁ ଧସେଇ ପଶି ଆସିଛନ୍ତି । ନିଜ ନିଜର ବେପାର ଶୈଳୀ କୁ ସୁରକ୍ଷିତ ରଖିବା ଓ ସାମ୍ବାଦିକ ବୃତ୍ତିରେ ମିଳୁଥିବା ଖାତିରି ତଥା ପତିଆରା କୁ ପାଇବା ଲକ୍ଷରେ ଏହି ଅଣ ଗୋଷ୍ଠୀ ସାଂଘାତିକ ମାନେ ସମାଜର ମୁଖ୍ୟ ସ୍ରୋତରେ ଥିବା ସାମ୍ବାଦିକ ମାନଙ୍କ ସହିତ ମିଶି ସମାଜକୁ କଳୁଷିତ କରି ସାରିଲେଣି । ଯେଉଁଥିରେ ଜଣେ ପ୍ରକୃତ ସାମ୍ବାଦିକ ଖାଇବାକୁ ପାଉନଥିବା ବେଳେ କି ଔଷଧ କିଣିବାକୁ ସକ୍ଷମ ହେଉ ନଥିବା ବେଳେ ଅଣ ସାମ୍ବାଦିକ ତଥା ସାଂଘାତିକ ବେପାରୀ ଗୋଷ୍ଠୀ ଦିନରେ ମଟନ୍ ରାତିରେ ଚିକେନ୍ ଉଡଉଛନ୍ତି। ଯାହାକୁ ଦେଖି ବିଚରା ପ୍ରସ୍ତୁତ ସାମ୍ବାଦିକ ହାତ ଟେକି ସାଂଘାତିକ ମାନଙ୍କ ପାଖରେ ଆତ୍ମ ସମର୍ପଣ କରୁଛି । ସେଥିରେ ଭୁଲ୍ କାହାର ନାହିଁ ବରଂ ଅଭାବ ରେ ପଡି ସ୍ବଭାବ ନଷ୍ଟ କରିବା ପରି ସାଂଘାତିକ ମାନେ ସେହି ଦୃବଳ ର ଫାଇଦା ହାସଲ କରି ସାମ୍ବାଦିକ ମାନଙ୍କୁ ନିଜ ଇସାରା ରେ ନଚାଇଥାନ୍ତି
ଯଦି କୌଣସି ଘଟଣା ବା ଦୁର୍ଘଟଣା ଘଟି ଯାଏ ତୁରନ୍ତ ଖବର ପାଇଲା ମାତ୍ରେ ଯିଏ ପ୍ରକୃତ ସାମ୍ବାଦିକ ସିଏ ଦୌଡ଼ି ଘଟଣା ସ୍ଥଳରେ ପହଞ୍ଚି ଥାଏ । ସେତିକି ବେଳେ ସଂଘାତିକ ମାନେ କିନ୍ତୁ ସେମାନଙ୍କ ବେପାର ବଣିଜ ରେ ବ୍ୟସ୍ତ ଥାଆନ୍ତି । ବିଚରା ପ୍ରକୃତ ସାମ୍ବାଦିକ ପଡି ଉଠି ଖବର ସଂଗ୍ରହ କରି ତର ତର ହୋଇ ଆସି ନିଜେ ଖବର ଲେଖି ଫଟୋ ସହ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରି ସମ୍ପୃକ୍ତ ଖବର ସରବରାହ ସଂସ୍ଥା କୁ ପଠାଇଥାନ୍ତି । କିନ୍ତୁ ସାଂଘାତିକ ମାନେ ସନ୍ଧ୍ୟା ବେଳେ ଆସି ଉକ୍ତ ସାମ୍ବାଦିକ କୁ ତେଲ ମାରି , ଚା ପାନ ଦେଇ ଯେନ ତେନ ପ୍ରକାରେ ଉକ୍ତ ତଥ୍ୟ ଓ ଫଟୋ କୁ ଆଣି ନିଜେ ସାଲିସ୍ କରୁଥିବା ସଂସ୍ଥାକୁ ପଠାଇ ଦେଇ ସାମ୍ବାଦିକତା ର କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ସମ୍ପାଦନ କରିଥାନ୍ତି । ବାସ୍ ରାତି ପାହି ସକାଳ ହେଲା ବେଳକୁ ନିଜ ନିଜର ପେପର ଆଣି ଖୋଜି ପକାନ୍ତି କିଏ କଣ ଲେଖିଛି । ବାସ୍ ତାକୁ ଫଟୋ ଉଠାଇ ବା ପ୍ରସାରିତ ହୋଇଥିବା ପିଡିଏଫ୍ ଫାଇଲ୍ କୁ କାଟି କେତେକ ହ୍ଵାଟ୍ସ୍ ଅପ୍ ଗ୍ରୁପ୍ ଓ ଫେସ୍ ବୁକ୍ ରେ ସେୟାର କରି ପକାନ୍ତି କିନ୍ତୁ ସେଥିରେ ସେମାନେ ଦେଖନ୍ତି ନାହିଁ ଯେ ପ୍ରକୃତ ସାମ୍ବାଦିକ ଯାହା ଲେଖିଥାଏ ତାହା ସବୁ ପେପର ରେ ଖାଲି କପି ପେଷ୍ଟ୍ ହିଁ ହୋଇଛି । କିନ୍ତୁ ସେସବୁ କିଛି ସାଂଘାତିକ ମାନଙ୍କ ଉପରେ ପ୍ରଭାବ ପଡିନଥାଏ କାହିଁକି ନାଁ ସେମାନେ ଏକ୍ ରେ ସାମ୍ବାଦିକ ନୁହଁନ୍ତି କି ସେମାନଙ୍କ ରକ୍ତରେ ସାମ୍ବାଦିକତା ପ୍ରବାହିତ ହେଉନାହିଁ । ତାଙ୍କର ଖାଲି ଦରକାର ଲୋକେ ଜାଣନ୍ତୁ ଆମେ ସାମ୍ବାଦିକ ବୋଲି ଆଉ ଗାଡ଼ିରେ ବଡ଼ ବଡ଼ ଅକ୍ଷର ରେ ପ୍ରେସ୍ ଲେଖାଟା କେମିତି ସୁରକ୍ଷିତ ରହୁ । କାହିଁକି ନାଁ ସବୁଠୁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ କଥା ହେଉଛି ଏହି ପ୍ରେସ୍ ଲେଖା ଦେଖେଇ ପୋଲିସ୍ ଓ ବିଭିନ୍ନ ଶିଳ୍ପସଂସ୍ଥା ମାନଙ୍କ ଉପରେ ଆଧିପତ୍ୟ ବିସ୍ତାର କରିବେ । ତେବେ ଅପରପକ୍ଷରେ ଏହି ଲେଖା ଲେଖିଥିବା ଓ କପି ପେଷ୍ଟ୍ ରେ ସହଯୋଗ କରିଥିବା ସାମ୍ବାଦିକ କୁ ପାଞ୍ଚ ପଚାଶ ଦେଇ ସନ୍ତୁଷ୍ଟ କରାଇଥାନ୍ତି ନହେଲେ ପୁଣି ସନ୍ଧ୍ୟା ହେଲେ ଫଟୋ ପାଠ କିପରି ପାଇବେ । ନହେଲେ ମୁଳ ସାମ୍ବାଦିକ ବିଗିଡି ଗଲେ ସବୁକିଛି ବିଗିଡି ଯିବ ସେଦୃଷ୍ଟିରୁ ମୁଳକ ସାମ୍ବାଦିକ ପାଖରେ ସଦାସର୍ବଦା ସାଂଘାତିକ ମାନଙ୍କ ର ଗହଳି ଲାଗିଥାଏ।
ତେବେ ମୁଳ ସାମ୍ବାଦିକ ବି କମ୍ ଚାଲାଖ ନୁହେଁ, ଗୋଟିଏ ଲେଖା ଲେଖି ସେ ସମସ୍ତ ଙ୍କ ପାଖକୁ ପଠାଇ ଦୈନିକ, ସପ୍ତାହିକ, ପାକ୍ଷିକ, ଓ ମାସିକ କଲେକ୍ସନ କରିଥାଏ, ଯିଏ ଦେଲା ତା ପାଖକୁ ଫଟୋ ପାଠ ଯିବ ନହେଲେ ସବୁକିଛି ବନ୍ଦ୍ । ଏସବୁ ସକାଳ ଚା ଖଟିରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇ ସନ୍ଧ୍ୟା ଚାଖଟିରେ ଶେଷ ହୋଇଥାଏ । ଯେମିତି ଇଂରେଜ ମାନେ ବେପାର କରିବାକୁ ଆସି ଆମକୁ ଶାସନ କଲେ ଠିକ୍ ସେହିପରି ମୁଳ ସାମ୍ବାଦିକ ୫୦/୧୦୦ ପାଇବା ଲକ୍ଷରେ ସାଂଘାତିକ ମାନଙ୍କୁ ପ୍ରଶୟ ଦେଇ ସମଗ୍ର ସାମ୍ବାଦିକ ବୃତ୍ତି କୁ କଳୁଷିତ କରି ଦେଇଛି । ସେହିପରି ସାଂଘାତିକ ମାନେ ମଧ୍ୟ ଲେଖି ନ ଜାଣି କି କହି ନଜାଣି ବେଲଜ୍ୟା ପରି ଗାଡ଼ିରେ ପ୍ରେସ୍ ଲେଖି ସହର ବଜାରରେ ଘୁରି ବୁଲୁଛନ୍ତି। ଏପରିକି କେତେକ ସ୍ଥାନରେ ସାମ୍ବାଦିକ ସମ୍ମିଳନୀ ହେଲେ ଚେୟାର ଟାଣି ଗୋଡ ଉପରେ ଗୋଡ଼ ପକାଇ ସବା ଆଗରେ ବସିଥାନ୍ତି କାହିଁକି ନାଁ ଫଟୋ ଉଠିଲେ ଯେମିତି ସବୁ ଖବରକାଗଜ ଓ ଟିଭି , ସୋସିଆଲ ମିଡିଆ ରେ ଦୃଶ୍ୟମାନ ହେବ । ତେବେ ଏପରି ମାନସିକତା ବା ଚିନ୍ତାଧାରା ଲୋକଙ୍କୁ କଣ କୁହାଯାଇ ପାରିବ ? କିନ୍ତୁ ଏମାନଙ୍କ ମୁଳକ ବ୍ୟବସାୟ କଣ ? କିଏ ଠିକାଦାର, ତ କିଏ ପୁଣି ଟ୍ରାନ୍ସପୋର୍ଟର , କିଏ ଆଳୁ ବେପାରୀ ତ ଆଉ କିଏ ସ୍ପାର୍ଟ୍ସ୍ ଦୋକାନୀ , ସପ୍ଲାୟର ଓ ସେଥିରେ ପୁଣି କି ଚୋରା ତେଲ ବେପାରୀ ତ ପୁଣି ଆଉ କିଏ କୋଇଲା ବେପାରୀ, ସେଥିରେ ପୁଣି କିଏ ଶିଳ୍ପ ସଂସ୍ଥା ର ଦଲାଲ୍ ତ ଆଉ କିଏ ଦେହ ବ୍ୟବସାୟୀ ଙ୍କ ଦଲାଲ୍, ଏମିତି ବିଭିନ୍ନ କାଟାଗୋରୀ ରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ଥାଇ ଆରମ୍ଭ ଠାରୁ ଶେଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସାହାଣ ମେଲା ଭାବରେ ଖାଲି ଶିଳ୍ପାଞ୍ଚଳ କାହିଁକି ସାରା ରାଜ୍ୟରେ ବିଛୁରିତ ହୋଇ ସାମ୍ବାଦିକ ବୃତ୍ତି କୁ କଳୁଷିତ କରି ଚାଲିଛନ୍ତି । ନିକଟରେ ଅବଶ୍ୟ ସୁପ୍ରିମ୍ କୋର୍ଟ୍ ଙ୍କ ଏକ ସାରଗର୍ଭକ ପ୍ରକାଶିତ ଯାହା କି କୌଣସି ଆଇନ୍ ଜୀବି ସାମ୍ବାଦିକତା କରି ପାରିବେ ନାହିଁ ବୋଲି ରାୟ ପ୍ରକାଶ ପାଇବା ପରେ ସାମ୍ବାଦିକ ମହଲରେ ଉକ୍ତ ରାୟ କୁ ସ୍ଵାଗତ କରାଯାଇଛି । କିନ୍ତୁ ଏଥିରେ ବି କେତେକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଚଞ୍ଚକତା କରା ଯାଉଛି , ଯାହାକି ସାମ୍ବାଦିକତା କ୍ଷେତ୍ରରେ ଏହା ଆଦୌ ଗ୍ରହଣୀୟ ନୁହେଁ ।
ତେବେ ଏତାଦୃଶ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ କୁ ନେଇ ପ୍ରକୃତରେ ସାମ୍ବାଦିକତା କରୁଥିବା ସାମ୍ବାଦିକ ମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଏକ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ସୃଷ୍ଟି ହେଉଛି ଯାହାକୁ ନେଇ ଏହାର ସମାଧାନ କେବଳ ସାମ୍ବାଦିକ ମାନେ ହିଁ କରି ପାରିବେ ବୋଲି ମତ ପ୍ରକାଶ ପାଇଛି । ତେଣୁ ଅସଲି ସାମ୍ବାଦିକ ମାନେ ଏକଜୁଟ୍ ହୋଇ ଏହାର ପ୍ରତିବାଦ କରିବାର ସମୟ ଆସି ଯାଇଛି ଏବଂ ସମ୍ବାଦ ଓ ସାମ୍ବାଦିକତା ବୃତ୍ତି ରୁ ଏହି ସାଂଘାତିକ ମାନଙ୍କୁ ଚିହ୍ନଟ କରି ତାଙ୍କୁ ଦୁରେଇ ରଖିବାର ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି।
ସାମ୍ବାଦିକ ଏକତା ଜିନ୍ଦାବାଦ୍
